Sağlık alanında yeni gelişmeler yeni cihazlar kullanılmaya başlandığı gibi farklı hastalıklarda günümüzde ortaya çıkıyor. Ataksi olarak adlandırılan denge bozukluğu birçok kişide yaşanıyor. Bu hastalık yürüme ve oturma gibi bazı istemli hareketlerde bozuklukların olmasıdır.
Ataksi çocukluk döneminde görülen suçiçeği, kabakulak, parvovirus gibi hastalıklardan sonra ortaya çıkar. Bu hastalık 1 ve 4 yaş aralığındaki çocuklarda daha sık görülür. Kollarda ve bacaklarda ataksi, konuşma bozukluğu hastalarda görülür. Hastalık 3-4 hafta içerisinde düzelmeye başlar. Fakat bazı hastalarda davranış ve konuşma bozukluğu, hareket bozukluğu kalabilir.
Bu doğrultuda geliştirilen frenkel egzersizleri koordinasyonun yeniden düzeltmek için kullanılır. Frankel egzersizlerinin ana ilkeleri bulunur. Bunlar dikkatin toplanması, hareketlerde sabitlik ve tekrar gibi maddelerdir.
Frenkel Egzersizleri Öncesi Ve Sonrası Yapılması Gerekenler
Frenkel egzersizleri ile ataksi hastaları koordinasyon yeteneklerini yeniden kazanmaya çalışırlar. Bu doğrultuda egzersiz işlemlerine başlamadan önce hastalara bazı bilgilerin verilmesi gerekir. Öncelikle hasta uygun pozisyonu almalı ve yapacağı hareketlerde sorun yaşamaması için rahat kıyafetler giymelidir. Yapılacak egzersizler önceden hastaya net bir şekilde bildirilmeli ve hastanın bütün dikkatini bu egzersizler üzerine vermesi gerekir.
Hedeflenen hareketin doğru bir şekilde gerçekleşmesi için sürekli tekrar edilmesi gerekir. Verilen egzersizler tedavi amaçlı kullanıldığı gibi hastaları bazı konulardan test etmek için de uygulanır. Tedavi için kullanılacak hareketler yaklaşık 30 dakikalık seanslar halinde ayarlanmalıdır. Bunun dışında hastalara kuvvetli kas çalışma egzersizleri verilmelidir.
Verilen egzersizlerin amacı ise hareketlerin doğru bir şekilde yapmasına yardımcı olmaktır. Eğitimler sırasında verilecek olan hareketler kolaydan zora doğru kademeli olarak ilerlemelidir. Frenkel egzersizleri öncelikle hastalara gözü kapalı bir şekilde yaptırılmalı ardından ise egzersizler gözleri açık olarak yaptırılmalıdır.
Sırt Üstü Frenkel Egzersizleri
Frankeel egzersizleri yapılırken farklı pozisyonlarda egzersizler yaptırılmaya çalışılır. Amaç kaybedilen koordinasyonu yeniden en iyi şekilde kazanmaktır. Burada kalça ve diz fleksiyonda iken diğer bacak ekstansiyonu. Bu egzersizler ayak topuğu yatakta iken gerçekleştirilir. Diz fleksiyonda iken kalça abduksiyon.
Diz düzken abduksiyon, bir dizi fleksiyonda getirip aynı zamanda topukla karşı taraf üzerinde belirli konumlara getirmek. Bir dizi fleksiyona getirip diğer taraf üzerinde patelladan bileğe kadar kaydırma ve geri yeniden patellaya getirme. Bilateral simetrik kalça ve diz fleksiyon, ekstansiyon. Bilateral resiprokal kalça ve diz fleksiyon, ekstansiyon. Bir tarafta fleksiyon ekstansiyon diğer tarafta abduksiyon adduksiyon.
Oturma Pozisyonu Frenkel Egzersizleri
Burada terapist tarafından el pozisyonu değişirken, hastanın topuğu terapistin avucu içerisine gelir. Hastanın ayakucu yere çizilen bir şekil üzerinden kaydırılır. Düzgün oturma egzersizi yaptırılır ardından belirli bir ritmi uyarak hasta ayağa kaldırılır ve yeniden oturtulur.
Ayakta Yapılan Frenkel Egzersizleri
Ayakta yapılan egzersizler için hasta öncelikle dik durarak düz bir çizgi üzerinden öne ve geriye doğru kaydırılır. Yana yürüme yapılır. Devamında paralel çizgiler üzerinden yürüme işlemi gerçekleştirilir. Ayak rotasyonu yapılarak değişik hatlar üzerinde hastanın yürümesi sağlanır.
Denge Egzersizleri
Denge bozukluğu yaşayan bir düşme riski yaşayan hastalarda denge egzersizleri yapılır. Bu tür hastalıklar çocuklukta geçirilen bazı ciddi rahatsızlıklar sonucunda ortaya çıktığı gibi yaşlılığa bağlı olarak da kas erimesi gibi hastalıklar sonucunda da ortaya çıkar.
Bunun dışında yaşanan kaza ve travmalarda nörolojik hastalık kaynaklı denge bozukluğuna neden olur. Denge egzersizleri hastaların bozulan dengelerini iyileştirmek ve yapılan egzersizlerle güçlendirmek için yapılır. Egzersizler kolay seviyelerden başlayarak zora doğru ilerler. Egzersizler yapılırken hastaların yanında muhakkak birileri olmalıdır. Hastalığın seyrine ve özelliğine bağlı olarak geliştirilen denge egzersizleri terapistler tarafından kullanılır.
Neden Denge Egzersizleri Yapılmalıdır?
Pek çok insan farkında olmadan denge problemi yaşayabilir. Bu problemler kimi doğuştan getirilirken neyse sonradan yaşanan hastalık kaza sonucunda meydana gelir. Günlük yaşantı içerisinde dengeyi kontrol etmek amacıyla çeşitli egzersizler yapmak gerekir.
Uzman kişiler gözetiminde yapılan egzersiz çalışmaları vücudun tüm noktalarını harekete geçirerek denge bozukluklarına ortadan kaldırır. Dengeyi sağlamlaştırmak için yapılan egzersizler diğer yandan da kasların güçlenip canlanmasına yardımcı olur. Yapılan denge egzersizleri sayesinde vücudun tüm noktaları kontrol altına alınır. Denge egzersizleri içerisinde yer alan koşu düzenli yapıldığı takdirde mükemmel bir spordur.
Günlük Yapılacak Pratik Egzersizler
Egzersizler insan vücudunun her noktasının çalışmasına yardımcı olduğu gibi vücudu kontrol etmelerine olanak tanır. Bu nedenle sağlıklı bir hayat için gerekli olan bazı egzersizleri günlük yaptığımız bazı uygulamalarla işlevsel hale getirebiliriz. Bunun için giyilen çorapları çıkarmak için tek ayak üzerinde durmak ve bu şekilde çorapları çıkarmak denge konusunda insanlara yardımcı olur. Basamak çıkarken ikişer ikişer çıkıldığı takdirde denge sağlanabilir.
Diş fırçalama işlemini gerçekleştirirken tek ayak üzerinde durarak fırçalama işlemi bitinceye kadar beklemek gerekir. Bu hareket denge bozukluklarına oldukça iyi gelir. İçerisinde su dolu bir bardağı ayakta taşımak, metroda tutunmadan durmak ve çocuklarla seksek oynamak günlük yapılabilecek basit egzersizler içerisinde yer alır.