0+
Otizm, doğuştan gelen ve yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan bir nörogelişimsel farklılıktır. Otizm sorunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik olduğu düşünülmektedir. Erkeklerde kızlara oranla daha sık görülen otizmlilerin %70’inde zeka geriliği görülürken %10 içinde üstün zeka görülmektedir. Otizm, kişilerin çevreleriyle sözel ya da sözel olmayan şekilde doğru ilişki gerçekleştirememesi şeklinde tanımlanmaktadır. Otizm ile beraber DEHB, duygu durum bozuklukları ve Hiperaktivite görülebilmektedir.
Otizmli birçok kişi sosyal alanlarda yaşadıkları zorluğa ek olarak ışığa, dokunmaya ve gürültüye karşı aşırı duyarlı ya da duyarsız olabilirler. Çoğu insanda otomatik olan duyusal işleme süreci duyular ile bilgiyi almayı, bu bilgiyi organize ederek yorumlamayı ve anlamlı bir cevap geliştirmeyi içerir. Ancak duyu işleme sorunları yaşayan kişiler bu işlemlerden en az birini doğru bir şekilde yerine getirememektedir. Duyu bütünleme terapisi bir ergoterapi türüdür ve özel olarak eğitim almış ergoterapistler tarafından yapılır.
Otizm Duyu Bütünleme Nedir ?
Bilinenin aksine 5 temel duyumuz bulunmamaktadır. Duyu sistemimizde 7 duyu mevcuttur. Görme duyusu, işitme duyusu, Tatma duyusu, koku duyusu ve taktil (dokunma) duyusu bilinen beş duyudur. Bunlara ek olarak vestibuler duyu ve proprioseptif duyu sistemlerimizde bulunmaktadır. Nedir peki bu duyular? Vestibuler duyu vücudun denge ve hareketini ölçmemize yarar. İç kulakta yer alan bu mekanizma sayesinde vücudun konumunu, hızını ve yönünü yani hareketini algılamamızı sağlar. Bize sağladığı bu bilgiler sayesinde vücudumuzun dengesini sağlarız. Bu duyu bozukluğu birçok farklı hastalığı beraberinde getirebilir. Vestibuler duyu sisteminde meydana gelen duyu bozuklukları nedeniyle dengemizi sağlayamayız. Proprioseptif duyu sistemi kaslarda yer alır ve vücudumuzun ve vücudumuzun parçalarının nerede olduğuna nasıl hareket ettiğine dair bilgi verir. Bu sayede el göz koordinasyonu kurarız ve bu sayede hassas işleri kolayca yerine getirebiliriz.
Duyu işleme sürecinden yukarıda bahsetmiştik. Duyu işleme sürecinde ilk adım duyusal algılama işlemleridir. Bu süreç duyu organlarımızdan aldığımız sinyallerdir. Duyu organlarımız ile elde ettiğimiz veri beynimize gönderilmektedir. Duyusal bilgilerin organize edilerek yorumlanması süreci verilecek cevap için en önemli aşamadır. Bir bilgi yığınını anlamlandırma bu süreçte meydana gelmektedir. Örneğinde elimizi sıcak sobaya dokunduğumuzu düşünelim. Öncelikle dokunma duyumuz bize dokunduğumuzu iletecek ve sıcak bilgisini verecektir. Bu bilginin yorumlanması “sıcak elimi yakabilir o halde elimi çekmeliyim. “Şeklinde olacaktır. Elimizi çekmek için görme duyumuz ve Proprioseptif duyu sistemiz bir olarak elin çekilmesi için yön ve hız gibi verileri belirtecek ve elimizi çekelim derken daha fazla yerimizi çarpmamızı engelleyecektir.
Anlamlı cevap geliştirme süreci ise tüm bu değerlendirmeler yapıldıktan sonra verilen tepkidir. Yukarıdaki örnekte tepki motor hareket olarak verildiği gibi farklı durumlarda duygusal tepkilerle de cevaplanabilmektedir. Duyu bütünleme sorununda yukarıda saydığımız süreçler tam olarak doğru bir şekilde işlemez. Bu da duyusal uyaranlara karşı normalin üzerinde ya da altında tepkiler verilmesine neden olmaktadır. Fiziksel-motor planlama ve koordinasyon problemleri ile kendini gösteren duyu bütünleme sorunları için terapi ve çalışmalar yapılarak duyu bütünleme sorunları çözülebilmektedir.
Otizm Duyu Bütünleme Çalışmaları Nelerdir ?
Duyu bütünleme çalışmalarında amaç duyusal uyaranlara karşı doğru tepki vermeyi öğretmektir. Bunun için bazı çalışmalar yapılarak duyulardan aldıkları verileri doğru bir şekilde değerlendirme kabiliyeti kazandırmak gerekmektedir. Böylece verilen tepkilerin doğru olduğu öğretilmektedir. Binlerce farklı duyu bütünleme çalışması mevcuttur. Bunlardan evde yapılabilecek bazıları şu şekildedir;
- Çarşafın içinde sallanma
- Nesneleri itme ve çekme.
- Yastık savaşı yapma
- Yatağın üzerinde zıplama
- Kendi etrafında ve sizin etrafınızda dönme
- Titreşimli oyuncaklarla oynama
- Kıyafetinin içine saklanan objeyi bulma oyunları
- Üzerine atılan tül, battaniye vb. içinden çıkmaya çalışma
- Karşılıklı top atma oynama, eldeki nesneyi hedefe atma
- Yüksek bir zeminden (yatağın üzeri vb.) yumuşak bir zemine atlama (minder, yorgan, yastık vb.)
- Karşılıklı ellere krem/losyon sürme
- Çimenleri kopartma, objeleri toprağa gömme,
- Hayvanlara dokunma, sevme
Bu çalışmalara ek olarak terapist eşliğinde daha ileri uygulamalar ve çalışmalar da yapılarak sorunların çözülmesi ve duyu bütünleme becerisinin arttırılması gerekmektedir. Duyu bütünleme çalışmalarında fizyoterapistler tarafından ailelere eğitim verilmesi ve aile zamanlarında çocukların duyu bütünleme çalışmalarını düzenli olarak devam ettirmeleri duyu bütünleme çalışmalarından en iyi etkiyi almak için olmazsa olmazlar arasında yer almaktadır.
Duyu bütünleme çalışmaları koordinasyonu arttırıcı, denge korumayı kolaylaştıran ve temel motor becerilerini güçlendiren hareketlerdir. Birçok temel çalışma zaten çocuklarımızın oyun oynarken yaptığı hareketler arasında yer almaktadır. Bu çalışmalar bu becerileri geliştirmekte çeşitli nedenlerle zorlanan çocuklar için yapılmaktadır. Otizm, DEHB gibi sorunlar yüzünden yapılamayan duyu bütünleme yetenekleri özel çalışmalar ile kazandırılmaktadır. Duyu bütünleme sorunları ile baş etmek için bir uzman psikiyatri doktoru tarafından çocukların muayene edilmesi ve gerekli duyu bütünleme tedavilerine yönlendirilmesi gerekmektedir.
Otizm Duyu Bütünleme Terapisi Nasıl Yapılır ?
Duyu bütünleme çalışmalarının birer ergoterapi olduğunu söylemiştik. Ergoterapi anlamlı ve amaçlı aktiviteler ile sağlığı ve refahı geliştiren kişi merkezli terapi türüdür. Otizmli bireyler için otizmli olmayan bireylerin her gün yaşadığı sıradan deneyimler son derece acı verici ve olumsuz bir tecrübeye dönüşebilir. Otizmli bireylerin sergiledikleri alışılmadık tepkiler yaşadıkları zorlu duyusal ve duygusal tecrübelerden kaynaklanmaktadır. Otizmli bireyler çok fazla duyusal uyarana maruz kaldıklarında kendilerini uyarmaya yönelik hareketler (kendi etrafında dönme, el çırpma, elini sallama vs.) başlatabilirler. Bu onların duyulara karşı kendi dünyalarının kontrolünü almalarını ve kendilerini güvende hissetmelerini sağlamaktadır.
Duyu bütünlemesi Dr. Jean Ayres tarafından “duyuların aracılığıyla edinilen bilgilerin işlenip kullanıma hazır hale getirilmesi amacıyla organize edilmesi/düzenlenmesi” şeklinde tanımlanmıştır. Merkezi sinir sistemi (beyin) duyusal sinyalleri alır, anlamlandırır, önem sıralamasına koyar ve bir tepkiye dönüştürür. Duyu bütünleme terapisi sürekli olarak farklı ve çeşitli duyusal uyaranlara tabi tutmaya dayanır. Bu sayede beynin duyusal uyaranları işlemesi güçlendirilir, dengelenir ve geliştirilir. Duyu terapisi sistemi ilk olarak 5 duyu üzerine kurulmuştur. Günümüz terapistleri terapi planlaması yaparken 5 temel duyu sistemine ek olarak Vestibuler ve Proprioseptif duyu sistemleri de göz önüne alınmaktadır.
Duyu bütünleme çalışmaları için hazırlanmış özel odalarda birçok farklı duyu uyarma için çeşitli uyaranlar mevcuttur. Hedefe fırlatılabilecek cisimler, emekleme tünelleri, denge salıncakları gibi çeşitli amaçlar güden çeşitli ekipmanlar bulunmaktadır. Birey merkezli olan duyu bütünleme terapisi planlaması bireyin eksiklerine göre yapılmaktadır. Uzman psikiyatri doktorları ve terapistler eşliğinde belirlenmesi gereken duyu bütünleme terapileri sayesinde otizmli bireylerde birçok duyusal değerlendirme daha kolay yapılabilmekte ve daha yüksek refahlı bir yaşam tesis edilebilmektedir.
Ergoterapistler duyusal sorun yaşayan bireylerin mümkün olduğunca bağımsız olmasını sağlamaktadır. Bu amaçla yapılan çalışmalar sayesinde duyusal bütünleme becerileri artmakta ve normalde yapmakta zorluk çekilen ya da hiç yapılamayan işlemler daha kolay bir şekilde yapılmaktadır. Duyusal olarak yeterli uyarana sahip olmak için yeterli hareket etmek gerekir. Terapi sayesinde hareket uyaran, uyaran hareket dengesi sağlanabilmektedir. Bu döngünün oluşturulması sayesinde bireyler daha bağımsız şekilde birçok farklı aktiviteyi kolayca yerine getirebilmektedir. Otizmli birçok birey duyu bütünleme terapisi ile daha refah bir hayat sürmektedir.
İstanbul Otizm Duyu Bütünleme Tedavisi Fiyatları
İstanbul otizm duyu bütünleme tedavisi fiyatları ile ilgili bilgi almak için WhatsApp numaramızdan ( 05425850956 ) bizimle iletişime geçebilirsiniz.