0+
Omurga eğriliğine dair uygulanabilecek tedavilerin belirlenmesi ve hangi tedavinin seçilmesi gerektiği; omurga eğriliğinin hangi yaşlarda ortaya çıktığı ve hangi sebeplerden dolayı ortaya çıktığına göre değişiklik arz eder. Konumuzda en sık sorulardan olan; yetişkinlerde Skolyoz tedavisi ve aşamaları, Hacamatla Skolyoz tedavisi işe yarar mı, Hafif Skolyoz nedir, Nöromusküler Skolyoz nedir, İdiopatik Skolyoz nedir, Skolyoz fizik tedavi ile giderilebilir mi, Skolyoz ameliyatı nedir - kesin sonuç verir mi, Skolyoz neden olur gibi alt başlıklara da değineceğiz.
Doğuştan Skolyoz Tedavisi
- Kontrollü İzlem Yapma
Hastanın fiziki muayeneleri düzenli aralıklarla kesilmeden devam ettirilir. Hastanın her muayenede röntgeni çekilir. Omurga eğriliğinde artış olup olmadığı izlenir. Omurga eğriliğinde artış yok ise herhangi bir şekilde özel tedaviler uygulanmaz. Çocuğun erişkinlik dönemine kadar gelmesi beklenir.
- Cerrahi Skolyoz Tedavisi
Günümüz tıbbında, gelişim çağında olan Skolyoz’lu çocukların deformite odaklı tedavileri için cerrahi yöntemler mevcuttur. Ancak cerrahi yöntemler genellikle omurga füzyonu gerçekleştirilmeden ya da belirli – sınırlı bir bölgede füzyon gerçekleştirilerek sonuçlandırılmaktadır. Böylece eğriliğin kontrol altında tutulması hedeflenmektedir.
Doğuştan skolyoz durumunda anormal düzeyde olan Vertebranın asimetrik olarak gelişmesinin yavaşlatılması ya da durdurulması hedeflenmektedir. Bu hedefe hizmet edecek en iyi yöntem ise omurga füzyonu’dur. Omurga füzyonu, omurganın dondurulması manasına gelir. Füzyon sayesinde hareket ortadan kaldırılır.
İlerleyen deformitelerin kontrol altına alınabilmesi için erişkin döneme gelmeden önce ameliyat olması gerekebilir. Aileler bu durumda genellikle çocuklarına füzyon yapılmasını pek tercih etmemektedir. Omurgayı dondurucu özelliklere sahip olan füzyon işleminin yapılması sonucunda çocuklarının büyüyemeyeceğini düşünürler. Bu düşünce, belirli bir noktaya kadar doğru olsa da unutulmamalıdır ki, gelişim tamamlandıktan sonra ileri derecelere ulaşan deformiteyi düzeltmek çocuğun gövde boyunu geri kazanmasını sağlamayabilir. Özetle füzyon tedavisinin gecikmesi demek çocuğun ilerleyen yaşlarda çok ciddi sorunlarla karşılaşma olasılığını yükseltmek demektir.
Doğuştan gelen omurga eğriliklerinde çok gerekmedikçe cerrahi teknikler tercih edilmez. Ancak gerektiği durumda hastanın yaşı ne olursa olsun cerrahi tekniğe başvurulabilir. İlk aranan şart ise bebeğin 1 yaşını doldurmasıdır. Cerrahi tekniklerin kullanılması gerekiyorsa 1 yaşından itibaren ameliyat gerçekleştirilebilir. İlk cerrahi operasyonda omurga eğriliği kontrol altına alınamadığı durumlarda ek tedavi işlemleri lazım olabilir.
Omurga eğriliğinin kontrol altına alınabilmesi için gelişim çağında olan çocuklarda hem ön hem de arka kısımlarda füzyon işlemleri yapılabilir. Ön ve arka füzyon yöntemleri hem omurga eğriliğinde hem de Kifoz durumlarında kullanılabilmektedir. Spinal füzyonun başarıyla gerçekleştirilebilmesi için hastanın kendi kemiklerinden ya da başka birinin kemik ya da benzeri materyaller kullanılarak yapılabilir. Eğer hastada omurilik problemleri var ise skolyoz ameliyatından önce veya aynı anda yapılması da yerinde olacaktır.
Küçük Yaşlarda Beliren Omurga Eğriliği Tedavi Seçenekleri
Omurga eğriliğinin türü, omurga eğrilinin yaşandığı bölge ve çocuğun yaş grubuna göre skolyoz tedavileri şekillendirilmektedir. Bu aşamada tedaviler üç ana başlıkta incelenir. Bunlar;
- Gözlem Yapma
- Korse Tedavileri
- Skolyoz Ameliyatı
Omurga Eğriliği ve Korse Tedavileri
Omurga eğriliği durumu 20 derecelik açısının üstüne çıktıysa, büyük çocuklarda yapılan korse tedavileri küçük yaşlardaki çocuklarda da uygulanabilir. Lakin 0 – 5 yaş aralığında yer alan çocuklarda gerçekleştirilmesi gereken korse uygulamaları oldukça güç olduğu için sadece genel anesteziyle yürütülmektedir. Omurga eğriliği durumu 40 derecelik açısının üstüne çıktıysa, büyük çocuklarda korse uygun olmayabilir. Lakin küçük çocuklardaki durum daha farklıdır. Küçük yaşlardaki hastalar için korse tedavi seçeneği 60 dereceye kadar ulaşabilmektedir. Asıl amaç Skolyoz eğriliğinin artışını engellemek veya yavaşlatmaktır. 60 derece ve üzerine çıkacak olursa skolyoz ameliyatı gerçekleştirilmektedir.
Yetişkinlerde Skolyoz Tedavisi Seçenekleri
Yetişkinlerde tercih edilecek tedavi seçeneğini belirlemek için; ağrı şiddeti, eğrilik derecesi, eğriliğin ilerleyip ilerlemediği gibi durumlar izlenir, tespit edilir ve gereken seçenek için girişime geçilir. Hastalar yetişkin bile olsa ilk önce cerrahi yöntemler haricinde kalan seçenekler kullanılmaktadır. Bu durumda Fizyoterapist’ler aracılığı ile hastanın fizik tedavi görmesi ön görülür. Böylece hastanın ağrısının minimal seviyelere indirgenmesi sağlanabilmektedir. Ne var ki ilerleyici derecede olan skolyoz hastalığında bu tür fizik tedavi seçenekleri çok fazla etkili olamamaktadır.
Cerrahi olmayan tüm teknikler uygulandığı halde, tedavisi olmayan ya da olumlu derecede etki sunamayan hastalara cerrahi operasyon düşünülmektedir. Skolyoz ameliyatı olacak hastaların geldiği durum genelde; ağrı derecesi yüksek, eğri açısı yüksek, sinir baskılarına bağlı olarak gelişen dışkı kontrol bozuklukları, kaslarda kuvvet kayıpları yaşamaktadır.
Ameliyatsız Skolyoz Tedavisi
Omurga eğriliği hastalığı cerrahi operasyon gerekmeden düzelme olasılığı bulunan bir rahatsızlık türüdür. Skolyoz türü, oranı, eğriliği, ilerlemesine göre tedavi seçeneklerinde farklılıklar mevcuttur. Yüksek dereceli skolyoz hastalarında ameliyat tek seçenek olabilmektedir. Ancak düşük eğriliklere sahip hastalar ameliyatsız tedavi seçenekleriyle de düzelebilmektedir. Ameliyatsız teknikler tamamen egzersiz hareketlerine odaklanılarak yürütülür. Seçenekleri detaylı olarak incelediğimiz alt başlıklarımız aşağıdadır.
Önemli Not:
Bu hareketler uzman Fizyoterapist’ler eşliğinde yürütülür. Ön bilgilendirme için nasıl yapılacağı yazılmıştır. Ancak uzman olmadan yapılmamalıdır.
Skolyoz Tedavisinde Omurga Esnetme ve Germe Egzersizleri
- Sert – düz zemine sırt üstü uzanınız.
- Ellerinizi baş üstüne yerleştiriniz.
- Dirseklerinizi kırmayınız.
- Esneme hareketleri yapınız.
Omurga esnetme ve germe hareketleri, omurgaların esnemelerine yararlı olabilmektedir.
Skolyoz Tedavisinde Sırt Düzleştirme Egzersizleri
- Düz zeminde olunuz ancak altınıza ince – yumuşak ve dengeli bir minder koyunuz.
- Minderinizin hemen karşısına bir sandalye yerleştiriniz.
- Sırt üstü uzanarak ayaklarınızın yalnızca topuklarını sandalyeye atınız.
- Ardından kollarınızı destek olarak kullanmadan sırt bölgenizi sandalyeye doğru kaldırmaya çalışınız.
- Kalkma hareketinden sonra mindere yeniden uzanırken oldukça yavaş olunuz.
Bu egzersiz hareketleri omurgaların esnemesine ve düzgün dizilmesine katkı sunacaktır.
Skolyoz Tedavisinde Nefes Kontrolü Egzersizleri
- Düz zeminde bağdaş kurma pozisyonunda oturunuz.
- Omuzlarınızı yukarıya doğru kaldırmaya çalışınız.
- Kollarınızı baş arkasına yerleştiriniz.
- Tekrar kolları eski pozisyona getiriniz.
- Bu kez kolları baş yukarısına kaldırınız.
- Pozisyonu bozmadan esneyiniz.
- Ellerin baş üstünde ve dik kalmasına dikkat ediniz.
- Egzersizi yaparken mümkün mertebe dik kalınız.
Egzersizi yaparken derin derin nefes alıp vererek hem nefes kontrolü sağlamış olursunuz hem de nefes alıp verme esnasında omurganızın hareket etmesine destek olursunuz.
Skolyoz Tedavisinde Korse Uygulaması
Omurga eğriliği artan hastalar için kullanılmaktadır. Korse seçimi; eğrilik derecesine, yerleştirme alanına, omurga eğriliğinin şekline göre farklılık arz eder. Bu farklılıklar baz alınarak her hastaya özel korseler hazırlanır. Korseler hastadaki iskelet gelişimi devam ederken eğriliğin durdurulması – engellenmesi ve doğru duruş pozisyonu için uygun bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Korse kullanabilecek hastaların eğrilik derecesi 20 – 25 ve daha üzeridir. Korse eğriliği yok edemez ancak eğrilik seviyesinin ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilmektedir. Korse kullanıldığı halde eğrilik derecesi halen ilerleme kat ediyorsa daha farklı tedavi seçenekleri kullanılabilir.
Skolyoz Tedavisinde Yüzme Egzersizleri
Yüzme antrenörlerle birlikte yapılmaktadır. Hastanın durumuna özel yüzme teknikleri kullanılır. Hastaya özel yüzme tekniğinin kullanılma nedeni ise; omurga eğriliğinin ne tarafa doğru ilerlediğine göre değişmesinden kaynaklanır.